بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيْمِ
Salahsahiji unsur kalimah nu bisa disusun jadi kalimah, nyaéta kalimah isim (kecap barang).
Ta'rif kalimah isim:
هُوَ كَلِمَةٌ دَلَّتْ عَلَى مَعْنًى فِى نَفْسِهَا وَلَمْ تَقْتَرِنْ بِزَمَانٍ وَضْعًا
Hartina: Kalimah nu nuduhkeun kana ma'na nu aya di dirina kalawan teu dibarengan ku zaman dina ngagunakeunana.
Conto kalimah isim: اَحْمَد, انَا, كِتَابٌ
Kalimah isim dina ma'nana teu dibarengan ku zaman, maksudna kalimah isim teu dibarengan ku "geus", "eukeur", "arék". Misalna kecap كِتَابٌ, dina ma'nana teu bisa geus/eukeur/arék kitab.
CIRI-CIRI KALIMAH ISIM:
1. Muthlaqul jar
Maksudna, narima i'rob jér. Jadi, sakur-sakur kalimah nu narima i'rob jér nyaéta kalimah isim, sabab i'rob jér ngan pikeun ngai'roban kalimah isim. I'rob jér dina kalimah isim, bisa disababkeun ku:
①. Harful jar
خَلَقَ الإِنْسَانَ مِنْ عَلَقٍ
Lafadz عَلَقٍ nyaéta kalimah isim nu dicirian ku asupna hurup jér مِنْ.
②. Idhofat, nyéta ayana runtuyan mudhof jeung mudhof ilaih. Contona: رسول اللهِ.
Lafadz اللهِ nyaéta kalimah isim nu jadi mudhof ilaih, ari lafadz رسول disebut mudhof. Hartina sakur-sakur mudhof ilaih hukumna nyaéta jar, jeung sakur-sakur kalimah jar nyaéta kalimah isim.
③. Tabi', nyaéta kusabab nuturkeun kalimah séjén nu ngabogaan i'rob jar, boh ku na'at, athof, taukid, atawa badal.
Contona: بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيْمِ
Lafadz ِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيْمِ nyaéta kalimah isim nu dijérkeun kusabab nuturkeun i'robna lafadz اللّهِ.
2. Tanwin khoshoh
Tanwin nyaéta sora nun paéh (ْن) nu aya dina tungtung kalimah isim. Tanwin khoshoh nyaéta nu khusus asup kana kalimah isim, nyaéta kana isim mu'rob (tanwin tamkin), isim mabni (tanwin tankir), jama' muannats salim (tanwin muqobalah), isim mudhof ( tanwin 'iwad). Conto: كِتَابٌ.
Jadi, sakur-sakur kalimah nu ditanwin (boh tanwin dhomah, fathah, atawa kasroh) nyaéta kalimah isim.
3. Alif lam
Sakur-sakur kalimah anu diasupan ku ال dina mimitina nyaéta kalimah isim. Boh ال nu ngama'rifatkeun (ngakhususkeun ma'na), ال maushulah (isim maushul), atawa tambahan wungkul (zaidah).
4. Nida', nyaéta munada (nu digeroan) ku hurup-hurup nida'. Conto : يَا زَيْدُ، يَا رَجُلُ (Héy Ki Zaéd, Héy lalaki).
PANGBAGÉAN ISIM DUMASAR KANA JINISNA.
Isim dumasar jinisna dibagi jadi dua bagéan, nyaéta isim mudzakkar (lalaki) jeung isim muannats (awéwé). Saban bagéan éta, aya nu mémang buktina lalaki (hakéki) jeung awéwé (hakéki), aya ogé nu lafadzna wungkul, sedengkeun dina buktina mah teu dipikanyaho. Mudzakkar hakéki jeung muannats hakéki kacida babarina dibédakeun jeung teu merlukeun ciri-ciri khusus, sedengkeun nu lafdzi merlukeun ciri-ciri jeung wengkuanana.
Ciri muannats lafdzi: ditungtungan ku ta marbhuthoh (ة).
Contona: : النَّافِذَةُ ، المَدْرَسَةُ
Wengkuan muannats lafdzi:
①. Anggahota awak nu papasangan.
Conto: عَيْنٌ ، يَدٌّ ، أُذُنٌ ، رِجْلٌ
②. Barang nu teu bisa diitung.
Conto: سَحَابٌ ، رِيْحٌ ، النَّارُ
③. Ku bangsa Arab digolongkeun muannats (sima'i).
Conto: النَّفْسُ ، السَّمَاءُ ، سُوْقٌ ، طَرِيْقٌ ، دَارٌ ، قَمَرٌ، سَمْشٌ ، اَرْضٌ
④. Sakabéh barang nu jumlahna leuwih ti dua (jama').
Kaidahna: كُلُّ جَمْعٍ مُؤَنَّثٌ (saban-saban jama' nyaéta muannats).
Conto: اَبْوَابٌ (panto-panto) نَوَافِذُ (jandéla-jandéla).
Saupamana euweuh ciri muannats jeung teu kawengku dina isim muannats kawas di luhur, mangka isim éta mudzakkar.
PANGABAGÉAN ISIM DUMASAR KANA JUMLAHNA BARANG
1. Isim mufrod, nyaéta isim nu jumlah barangna ngan hiji (sasiki, salambar, satangkal, jeung sajabana). Ilaharna dicirian ku dhommah, fathah, kasroh.
2. Isim mutsanna, nyaéta isim nu jumlah barangna dua. Ciri khusus nu babari dipikanyaho ti isim ieu, nyaéta tungtungna…انِ atau …يْنِ pikeun mudzakkar jeung تَانِ atawa تَيْنِ pikeun muannats.
3. Isim jama', nyaéta isim nu jumlah barangna leuwih ti dua. Isim jama' ieu dibagi tilu:
①. Isim jama' mudzakkar salim (جَمْعُ الْمُذَكَّرِ السَّلِمِ), mimitina tina isim mudzakkar mufrod jeung runtuyan hurupna euweuh nu dirobah, anging ditambahan (ـُوْنَ) atawa (ـِيْنَ) dina tungtungna.
Conto: مُسْلِمُوْنَ atawa مُسْلِمِيْنَ asalna tina مُسْلِمٌ
②. Jama' muannats salim (جَمْعُ الْمُؤَنَّثِ السَّلِم), mimitina tina isim muannats mufrod jeung runtuyan hurupna euweuh nu dirobah, anging ta marbuthoh (ة) di tungtung kecap nu jadi ciri isim muannats, dipisahkeun heula kalawan nambahan alif paéh jadi ـَاتٌ atawa ـَاتٍ.
③. Jama' taksir (جَمْعُ التَّكْسِيْرِ), bisa tina isim mudzakkar mufrod atawa isim muannats mufrodah, tapi runtuyan hurupna dirobah, boh ditambah atawa dikurangan. Isim ieu teu ngabogaan aturan atawa ciri nu tangtu, ku kituna kudu diapalkeun.
Conto:
ٌاَبْوَاب asalna بَابٌ
نَافِذَةٌ asalna نَوَافِذُ
Lajengkeuneun...
